Od 1 stycznia 2019 r. w życie weszła nowa zachęta podatkowa. Ma ona na celu wspieranie innowacyjności i ma postać obniżonej stawki podatku dla dochodu z określonych praw własności intelektualnej. Określana jest potocznie jako innovation box (IP BOX). Jej wejście w życie oznacza m. in. w praktyce 5% podatku dla programistów oraz software house\’ów,. Możliwość jej zastosowania uzależniona została jednak od spełnienia pewnych warunków określonych w ustawie. 

IP BOX – 5% podatku od dochodu z własności intelektualnej

Obniżona stawka 5% podatku w ramach IP BOX ma zastosowanie do dochodu osiąganego z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej. W świetle przepisów do kwalifikowanych praw własności intelektualnej należą:

  • patenty;
  • prawa ochronne na wzór użytkowy;
  • prawa z rejestracji wzoru przemysłowego;
  • prawa z rejestracji topografii układu scalonego;
  • dodatkowe prawa ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub środek ochrony roślin;
  • prawa z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczone do obrotu;
  • wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin;
  • autorskie prawa do programu komputerowego.

Każde z wyżej wymienionych kwalifikowanych praw własności intelektualnej, aby mogło być objęte 5% podatkiem, zasadniczo musi zostać wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.

Katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej wymienia obok m. in. praw objętych ochroną na podstawie ustawy o ochronie praw własności przemysłowej także autorskie prawa do programu komputerowego. Właśnie z tego względu część podatników prowadzących działalność gospodarczą polegającą na tworzeniu programów komputerowych skorzysta z 5% podatku dla programistów. Wymagane jednak będzie spełnienie w tym zakresie kilku wymogów.

 Program komputerowy – 5% podatku dla wszystkich programistów?

Preferencyjną stawką 5% podatku w świetle regulacji IP BOX objęty jest dochód z autorskiego prawa do programu komputerowego. Chodzi tutaj dokładnie o program komputerowy objęty ochroną na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Dla objęcia programu komputerowego ochroną prawną na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wystarczający jest sam fakt, że program komputerowy stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze (wyraz własnej twórczości intelektualnej danego autora lub autorów) ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od przeznaczenia i sposobu wyrażania.

Powyższe oznacza, że dla skorzystania z IP BOX nie jest wymagane uzyskiwanie formalnego potwierdzenia ochrony prawnej (jak np. w przypadku patentu bądź innych praw kwalifikowanych). Jest to z pewnością znaczne ułatwienie dla branży programistycznej, z uwagi na to, że już sam autorski charakter programu komputerowego może kwalifikować dochód z niego do 5% podatku dochodowego, o ile spełnione zostaną warunki określone w ustawie. 

Co istotne, Ministerstwo Finansów w opublikowanych objaśnieniach do IP BOX wskazało, że pojęcie autorskiego prawa do programu komputerowego powinno być rozumiane szeroko. Decydująca jest w tym zakresie wykładnia funkcjonalna, która pozwala uznać, że w świetle przepisów, autorskie prawo do programu komputerowego rozumiane powinno być szeroko jako oprogramowanie. Ministerstwo wskazało, że zdecydowało się na odstąpienie od zawężających definicji formułowanych w nauce, właśnie w celu objęcia jak najszerszego spektrum oprogramowania 5% podatkiem dochodowym. Właśnie dzięki takiemu rozwiązaniu, szersze grono podatników skorzysta z 5% podatku dla programistów w ramach IP BOX.

Więcej o objaśnieniach do IP BOX przeczytasz tutaj.  Objaśnienia do IP BOX znajdziesz z kolei pod tym linkiem.

Program komputerowy objęty 5% podatkiem – może być konieczna interpretacja

W celu wyjaśnienia zasad stosowania IP BOX Ministerstwo Finansów opublikowało wspomniane objaśnienia do IP BOX mające na celu przedstawienie, w jaki sposób należy rozumieć nowe przepisy. Ministerstwo w opublikowanych objaśnieniach wskazało jednak, że ze względu na dynamikę ewolucji budowy i funkcjonowania programów komputerowych oraz brak wykształconej praktyki stosowania przepisów o IP Box w tej materii, opublikowane objaśnienia mogą nie zapewnić należytej ochrony dla podatnika chcącego skorzystać z 5% podatku dochodowego.

Oznacza to, że podatnik zamierzający skorzystać z 5% podatku IP BOX wobec dochodów z autorskiego prawa do programu komputerowego powinien rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego wydawanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. W efekcie jej otrzymania, podatnik otrzyma gwarancję tego, że w stosunku do danego dochodu będzie mógł zastosować 5% podatku.

Z rozwiązania tego z pewnością zdecydują się skorzystać software house’y i firmy prowadzące działalność związaną z tworzeniem oprogramowania. Pozwoli ono zabezpieczyć prawidłowość rozliczeń i wyeliminuje ryzyko zakwestionowania prawa do preferencyjnej stawki podatku.

5% podatku dla programistów – konieczność prowadzenia działań badawczo-rozwojowych

Aby możliwym było skorzystanie z 5% podatku w stosunku do dochodu z autorskiego programu komputerowego wymaganym jest aby program został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony w ramach prowadzonej przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej.

Innymi słowy programista przedsiębiorca, bądź software house, skorzysta z 5% podatku dochodowego w przypadku, gdy prowadzi prace mające na celu opracowanie nowych rozwiązań, usprawnienie dotychczasowych, oraz prowadzące do postępu technologicznego.

Z uwagi na coraz większą popularność tematyki ulgi na badania i rozwój (tzw. ulgi B+R), organy podatkowe w wydawanych przez siebie interpretacjach wskazują, jakie działania w branży IT mogą być uznawane za prace badawczo-rozwojowe. Wśród nich wymienić można m. in.:

1) rozwój nowych systemów operacyjnych lub języków,
2) rozwój technologii związanych z internetem – projektowanie i wdrożenie nowych wyszukiwarek w oparciu o oryginalne technologie,
3) rozwiązywanie konfliktów występujących pomiędzy hardwarem i softwarem wynikające z procesu,
4)  re-engineering systemu lub sieci,
5) tworzenie nowych lub bardziej efektywnych algorytmów bazujących na nowych technikach,
6) tworzenie nowych i oryginalnych technik szyfrowania lub bezpieczeństwa,
7) prace rozwojowe ukierunkowane na wypełnienie luk w wiedzy technicznej będące niezbędnym krokiem w procesie tworzenia programu lub systemu.
8) badanie właściwości ogólnych algorytmów do obsługi dużych zbiorów danych w czasie rzeczywistym; poszukiwanie alternatywnych metod obliczeniowych,
9) badania ukierunkowane na znalezienie sposobu na zmniejszenie ilości spamu,
10) badania nad stosowaniem przetwarzania informacji w nowych dziedzinach lub w nowy sposób (np. opracowanie nowego języka programowania, nowych systemów operacyjnych, generatorów programu itp.),
11) opracowanie nowego oprogramowania aplikacji i znacznych ulepszeń systemów operacyjnych i programów użytkowych.

tak np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 18 czerwca 2018 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.117.2018.2.MS1 oraz Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 18 kwietnia 2019 r.; 0111-KDIB1-3.4010.66.2019.1.JKT

tworzenie, rozwój oraz optymalizacja innowacyjnych i technologicznie zaawansowanych komponentów oprogramowania

tak np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 18 czerwca 2018 r., nr 0111-KDIBI-3.4010.242.2018.1.MBD

Są to jednak jedynie przykłady działań, które mogą być uznane za działalność badawczo-rozwojową podatnika. W ramach działalności podatnika występować mogą także inne działania, które stanowić będą przykład działalności badawczo-rozwojowej. Z dużą dozą prawdopodobieństwa znaczna część software house\’ów oraz firm programistycznych prowadzi działalność badawczo-rozwojową, która uprawnia do skorzystania z 5% podatku dla programistów. Powszechność działań B+R w branży IT potwierdza także sam fiskus w liczbie wydawanych interpretacji indywidualnych w tym zakresie.

Więcej o działalności badawczo-rozwojowej (działalności B+R) przeczytasz w tym wpisie.

5% podatku dla programistów – konieczne wdrożenie i odpowiednia ewidencja rachunkowa

Możliwość skorzystania z 5% podatku dochodowego obarczona jest koniecznością wdrożenia pewnych zmian w zakresie prowadzonej rachunkowości. Przepisy nakładają bowiem na podatników chcących skorzystać z IP BOX konieczność wyodrębnienia każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w prowadzonej ewidencji rachunkowej. Niezbędnym jest także prowadzenie ewidencji rachunkowej w sposób umożliwiający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej.

Wyłącznie spełniająca wymogi określone przepisami rachunkowość pozwoli na skorzystanie z 5% podatku w ramach IP BOX. Brak dostosowania prowadzonej rachunkowości do wymogów wynikających z przepisów IP BOX skutkuje zasadniczo koniecznością zastosowania standardowej stawki podatku. Wdrożenie odpowiednich rozwiązań pozwoli jednak osiągnąć wymierne oszczędności podatkowe na przestrzeni czasu.

IP BOX dla programistów – jaki dochód?

W przypadku spełnienia wszystkich wymogów uprawniających do skorzystania z 5% podatku w ramach IP BOX, preferencyjnemu opodatkowaniu podlegać będą dochody:

  • z opłat lub należności wynikających z umów licencyjnych dotyczących programu komputerowego;
  • ze sprzedaży praw do programu komputerowego,
  • z programu komputerowego uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu;
  • z odszkodowania za naruszenie praw do programu komputerowego, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym w postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

Powyższe oznacza, że możliwym jest opodatkowanie 5% podatkiem znacznej części dochodów podatników prowadzących działalność, polegającą na opracowywaniu i komercjalizowaniu programów komputerowych. Zdecydowanie warto więc wdrożyć wewnętrzne rozwiązania umożliwiające skorzystanie z 5% podatku oraz rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji w celu zabezpieczenia przyjętego modelu rozliczeń.

Jeśli jesteś zainteresowany tematem IP BOX zapraszamy do naszego cyklu artykułów IP BOX w praktyce:

  1. IP BOX – 5% podatku dla innowacyjności
  2. Na jakich warunkach skorzysta z IP BOX programista?
  3. Ewidencja IP BOX
  4. Ewidencja IP BOX u programisty
  5. Interpretacja indywidualna IP BOX dla programisty
  6. Objaśnienia do IP BOX już opublikowane
  7. IP BOX dla patentu – 5% podatku
  8. Kontrola urzędu skarbowego a IP BOX

Adam Żądło radca prawny

Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego

     każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.

    Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności.