Firma bez ZUS, czyli spółka z o. o.

Jednym z przykrych obowiązków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej jest konieczność odprowadzania składek ZUS. Obowiązek ten obciąża zarówno osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, w tym w ramach spółki cywilnej, jak i wspólników spółek osobowych. Stąd też często spotykanym rozwiązaniem jest decyzja o rozpoczęciu działalności w formie spółki z o. o., bądź też przekształceniu dotychczasowej formy prawnej działalności w spółkę z o. o. W tym artykule dowiesz się, że firma bez ZUS jest możliwa oraz, że obok oszczędności na składkach ZUS są także inne zalety spółki z o. o.

Kto musi płacić ZUS?

Prowadzenie biznesu nieodłącznie wiąże się z koniecznością uiszczania pewnych ciężarów publicznoprawnych. Jednym z nich, tym który szczególnie dotkliwie odczuwa większość początkujących, lecz nie tylko, przedsiębiorców jest ZUS.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887 z późn. zm.):

1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:

5) osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Stosownie z kolei do art. 8 ust. 6 pkt 1 oraz pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych:

6. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, z wyjątkiem ust. 6A;

4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej; 

Ustawodawca zdecydował w świetle wyżej przytoczonych przepisów objąć zakresem obowiązkowego ubezpieczenia społecznego większość form prowadzenia działalności. Oznacza to więc, że obowiązkiem płacenia składek ZUS obciążeni są m. in.:

• jednoosobowi przedsiębiorcy prowadzący indywidualną działalność w oparciu o wpis do CEiDG;
• jednoosobowi przedsiębiorcy prowadzący działalność w ramach spółki cywilnej;
• wspólnicy spółki jawnej;
• wspólnicy spółki partnerskiej;
• wspólnicy spółki komandytowej;
• udziałowcy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wysokość składek ZUS

Wysokość składek ZUS zależy od tego jak z jakiego tytułu do ubezpieczenia (formy działalności) wynika obowiązek odprowadzania składek oraz tego, czy dana osoba prowadziła wcześniej działalność gospodarczą.

Warto jednak podkreślić w tym miejscu, że istnieją pewne preferencje w zakresie ZUS dla określonych kategorii przedsiębiorców. Jednoosobowi przedsiębiorcy prowadzący działalność w oparciu o wpis do CEiDG, także w ramach spółki cywilnej, nie są bowiem objęci obowiązkiem odprowadzania składek do ZUS przez okres 6 miesięcy, co wynika z tzw. ulgi na start, o której możesz przeczytać tutaj. Co więcej, mogą oni także skorzystać z tzw. małego ZUS,  tj. obniżonego ZUS przez okres 24 miesięcy. Preferencja taka nie przysługuje osobom prowadzącym biznes w innych formach, w tym w formach spółek osobowych, o czym była mowa w tym wpisie.

Pozostałe kategorie wymienionych w tym wpisie osób prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń generalnie obciążać będzie obowiązek uiszczania dużego ZUS. Poziom obciążeń, zarówno w zakresie dużego ZUS, jak i małego ZUS w 2019 r., prezentuje się jak niżej: 

Jak widać różnica wysokości składek pomiędzy małym ZUS a dużym ZUS jest dosyć znaczna. Z tego też względu nie dziwi fakt, że duża część przedsiębiorców poszukuje sposobu na uniknięcie obowiązku odprowadzania składek ZUS. Możliwość tą daje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z więcej niż jednym wspólnikiem.

Dwuosobowa spółka z o. o. – sposób na uniknięcie ZUS

Zgodnie z przytoczonym już art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych:

6. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się: 4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością […] 

Oznacza to, że jedynie jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wymusza konieczność odprowadzania składek ZUS. Z taką koniecznością nie wiąże się już z kolei status wspólnika w dwuosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. To oznacza, że decyzja o zmianie formy prawnej na spółkę z o. o. w celu uniknięcia składek na ZUS może być kusząca zwłaszcza dla wspólników spółek jawnych, komandytowych oraz partnerskich, a także cywilnych.

Na podjęcie takiej decyzji mogą skusić się także osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, przy zastrzeżeniu, że do spółki z o. o. zaangażują w roli wspólnika co najmniej jedną dodatkową osobę. Warto także zwrócić uwagę na to, że nie wystarczy jedynie fikcyjne bądź pozorne zbycie jednego, czy też dwóch udziałów. Niestety taką mylącą informację często znaleźć na różnych portalach.

Warto więc przestrzec przed tego typu próbami ,,obejścia” przepisów. Przykładem niech będzie wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 listopada 2018, sygn. III AUa 916/18 , w którym sąd stwierdził, że:

Przyjęcie zatem literalnej wykładni art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej – jak uczynił to Sąd Okręgowy – prowadzi do naruszenia zasady powszechności ubezpieczeń społecznych i konstytucyjnej gwarancji każdego obywatela do zabezpieczenia społecznego. Wypełnieniem zaś tych gwarancji jest objęcie ubezpieczeniami społecznymi wspólnika dominującego (posiadającego 92% udziałów) – traktowanego na użytek prawa ubezpieczeń społecznych, jako jedynego udziałowca […]. Z perspektywy norm prawa ubezpieczeń społecznych, tego rodzaju spółkę należy traktować jako spółkę jednoosobową. Taka kwalifikacja prawna ustalonego stanu faktycznego znajduje oparcie w uzasadnieniu wyroków Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2011 r. (sygn. akt I UK 8/11) oraz z dnia 11 września 2013 r. (sygn. akt II UK 36/13). 

Warto więc mieć na względzie powyższe orzeczenie i w razie decyzji co do rozpoczęcia działalności w formie dwuosobowej spółki z o. o., bądź przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o. o., dokładnie zweryfikować poziom zaangażowania przyszłych wspólników oraz ich prawa. To z kolei pozwoli ocenić czy występuje ryzyko ewentualnego domiaru składek.

Czy spółka z o. o. jest opłacalna?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, tak jak każda inna forma działalności, ma swoje zalety jak i wady. Jest ona zdecydowanie bardziej sformalizowaną i obarczoną większą ilością obowiązków formą działalności gospodarczej. Jej korzyść początkujący przedsiębiorcy upatrywać mogą zwłaszcza w uniknięciu obowiązku odprowadzania składek ZUS. Zdecydowanie kusząca jest także perspektywa wysokiego stopnia ograniczenia odpowiedzialności osobistej za zobowiązania związane z prowadzoną działalnością, która może kompensować ewentualne wyższe koszty prowadzenia działalności. Warto jednak pamiętać, że koszty te uległy w ostatnim czasie znacznej redukcji w związku z wprowadzeniem preferencyjnej dodatkowej stawki 9% podatku dochodowego od osób prawnych.

Poniżej zestawienie kilku zalet i wad, które warto mieć na względzie rozważając ewentualną decyzję co do założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, bądź przekształcenia obecnej formy w formę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Zalety spółki z o. o.

• wysoki stopień ograniczenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki;
• możliwość skorzystania z 9% podatku dochodowego od osób prawnych;
• możliwość optymalnego podatkowo wypłacania środków ze spółki;
• możliwość uniknięcia obowiązku odprowadzania składek ZUS;
• optymalna forma działalności dla biznesu angażującego większą ilość osób (elastyczność w kształtowaniu kapitału udziałowego);
• znacznie wyższy stopień zabezpieczenia wspólników na wypadek naruszeń interesów spółki ze strony innych wspólników;
• możliwość wdrożenia złożonych form kontroli działalności spółki;
• jej forma pozwala na przeprowadzenie transakcji zbycia biznesu w prosty i szybki sposób (share deal);
• znacznie większe możliwości inwestycyjne w zakresie pozyskania kapitału i inwestorów;
• stosunkowo niskie koszty rejestracji (minimalny kapitał zakładowy 5.000 zł – możliwy do pokrycia majątkiem wspólników, np. ruchomościami bądź nieruchomościami);
• forma dostosowana w znacznie większym stopniu do przeprowadzenia procesu sukcesji biznesu.

Wady spółki z o. o.

• podwójne ekonomiczne opodatkowanie zysku (9% lub 19% CIT od zysku operacyjnego spółki i następnie 19% PIT od wypłaty, z zastrzeżeniem możliwości korzystnego podatkowo ukształtowania zasad wypłaty środków ze spółki);
• pełna księgowość;
• obowiązek corocznego składania sprawozdań finansowych;
• konieczność zawarcia umowy w formie aktu notarialnego i każdorazowych zmian umowy w tożsamej formie;
• sformalizowany proces rejestracji i zakończenia działalności;
• odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki (możliwa do wyłączenia w razie dochowania odpowiednich obowiązków);

Powyższe zestawienie przedstawiające wady i zalety spółki z o. o. nie ma oczywiście charakteru wyczerpującego. Każdy biznes wymaga indywidualnej oceny, która forma będzie dla niego odpowiednia. Mając jednak na względzie fakt możliwości uniknięcia obowiązku odprowadzania składki ZUS oraz wprowadzenie 9% stawki podatku CIT można spodziewać się zwiększonego zainteresowania spółką z o. o., która obecnie jest najpopularniejszą formą prawną działalności i taką z pewnością pozostanie przez długi czas. Zdecydowanie niejednokrotnie warto więc rozważyć założenie spółki z o. o. bądź przekształcenie obecnej działalności w spółkę z o. o.

Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego

Korzystając z formularza kontaktowego wyrażasz zgodę na otrzymywanie wiadomości o charakterze marketingowym – newsletterów, informacji o produktach i usługach świadczonych przez ALCS. Szanując Twoją prywatność nie będziemy przesyłać wiadomości o charakterze spamu, a jedynie treści ściśle związane z zakresem naszych usług. W każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.

Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności.