Ze względu na zmianę w zasadach obliczania składki zdrowotnej wynikającą z uchwalonej przez ustawodawcę ustawy wprowadzającej tzw. Polski Ład, coraz większa liczba przedsiębiorców prowadzących działalność w formie spółki jawnej rozważa jej przekształcenie w spółkę komandytową. Pomimo zmiany zasad opodatkowania spółki komandytowej od 2021 r., spółka przy odpowiedniej konfiguracji osobowej pozwoli na wygenerowanie począwszy od 2022 r. ogromnych oszczędności w zakresie składki zdrowotnej w porównaniu do spółki jawnej. Z tego też względu nie powinno dziwić zainteresowanie procesami zmianą formy prawnej ze spółki jawnej w komandytową. Przedsiębiorcy rozważający zmianę formy prawnej działalności z uwagi na nowe obciążenia wynikające z Polskiego Ładu powinni rozważyć w szczególności zmianę formy działalności poprzez przekształcenie spółki jawnej w komandytową.
Przekształcenie spółki jawnej w komandytową
Na czym polega przekształcenie spółki?
Przekształcenie jest procesem polegającym na zmianie formy (typu) spółki. Proces ten regulowany jest przez przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037 z późn. zm., dalej: k.s.h.), a dokładnie przez art. 551 i nast. k.s.h.
Proces przekształcenia regulowany przez k.s.h. stanowi tzw. przekształcenie właściwe, o którego skutkach przeczytać możesz poniżej. Obok przekształcenia właściwego istnieją także inne sposoby na zmianę formy prawnej prowadzonej działalności, takie jak np. wniesienie przedsiębiorstwa do innej spółki, bądź np. założenie nowej spółki i stopniowe przenoszenie do niej działalności. To jednak przekształcenie właściwe jest najmniej inwazyjnym procesem, który nie wpływa na ciągłość działalności i nie rodzi co do zasady problemów zarówno cywilnoprawnych jak i podatkowych.
Przekształcenie spółki jawnej w komandytową w trybie właściwym pozwoli nie tylko sprawnie zmienić formę prawną działalności, ale pozwoli przede wszystkim ograniczyć dodatkowe obciążenia podatkowe wynikające ze zmian w zakresie naliczania składki zdrowotnej w świetle ustawy nowelizującej określanej jako tzw. Polski Ład. W przypadku spółki jawnej co do zasady składka zdrowotna dla jej wspólników jest bowiem naliczana od rzeczywistego dochodu, a nie zryczałtowanej podstawy jej wymiaru, co ma miejsce w przypadku spółki komandytowej.
Czym jest przekształcenie spółki jawnej w komandytową?
Przekształcenie spółki jawnej w komandytową jest procesem, który skutkuje zmianą formy prawnej spółki jawnej na formę spółki komandytowej. Proces ten nie wpływa na ciągłość prowadzonej przez spółkę działalności. Cechą charakterystyczną i niewątpliwą zaletą przekształcenia na podstawie przepisów k.s.h. jest zachowanie przez spółkę przed przekształceniem oraz spółkę po przekształceniu tzw. tożsamości podmiotowej.
Oznacza to, że spółka komandytowa powstała z przekształcenia spółki jawnej pozostaje w dalszym ciągu podmiotem tych samych praw i obowiązków, co spółka spółka jawna (art. 553 §1 k.s.h.). Nie zachodzi więc konieczność zawierania na nowo umów, czy też uzyskiwania zgód kontrahentów na przeniesienie praw i obowiązków z umowy na inny podmiot (co konieczne byłoby co do zasady chociażby w przypadku aportu przedsiębiorstwa). Należy jednak pamiętać, że pewne ograniczenia mogą wynikać z postanowień zamieszczonych w zawartych przez przekształcaną spółkę umów.
Spółka jawna, jako spółka przekształcona pozostaje także podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej (art. 553 §2 k.s.h.).
Jak wygląda proces przekształcenia spółki jawnej w spółkę komandytową?
Spółka jawna, podobnie jak spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna może być przekształcona w inną handlową spółkę osobową (art. 551 §1 k.s.h.). Przekształcenie spółki jawnej w komandytową jest modelem przekształcenia spółki osobowej w inną spółkę osobową. Sam proces przekształcenia w modelowym ujęciu dzielony jest na trzy fazy:
Fazę przygotowawczą, która polega na:
- przygotowaniu planu przekształcenia wraz z załącznikami,
- zawiadomieniu wspólników o zamiarze przekształcenia,
Fazę menadżerską, która polega na:
- podjęciu przez wspólników przekształcanej spółki uchwały o przekształceniu, co zastępuje zawarcie umowy spółki;
- określeniu wspólników prowadzących sprawy spółki i reprezentujących ją;
Fazę rejestrową, która polega na:
- złożeniu przez uprawnione podmioty wniosku o wpis spółki przekształconej do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego,
- wykreśleniu z Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego przekształcanej spółki
- ogłoszeniu o przekształceniu.
Pomimo, że proces na pierwszy rzut oka może wydawać się wieloetapowy i skomplikowany, to jego przeprowadzenie nie jest skomplikowane przy odpowiednim wsparciu. Dużą zaletą procesu jest to, że przekształcenie w trybie określonym w k.s.h. nie wpływa zasadniczo na prowadzenie bieżącej działalności gospodarczej. Co istotne, proces opisany powyżej można także ograniczyć, z uwagi na fakt, że przepisy przewidują uproszczone przekształcenie spółki jawnej w komandytową.
Warto w tym zakresie zwrócić także uwagę na obszerną zmianę w przepisach Kodeksu spółek handlowych, która weszła w życie z dniem 1 marca 2020 r., o której można przeczytać więcej tutaj.
Dla przedsiębiorców planujących przekształcenie spółki jawnej w komandytową, zmiana która nastąpiła w przepisach wiąże się ze znacznym ograniczeniem kosztów całego procesu, a to ze względu na fakt, iż znowelizowane od 1 marca 2020 r. przepisy nie przewidują obowiązkowego badania dokumentów przekształceniowych przez biegłego rewidenta, co często było jednym z największych kosztów całego procesu.
Oznacza to, że przekształcenie spółki jawnej w spółkę komandytową jest możliwe do przeprowadzenia w trybie pełnym bez udziału biegłego rewidenta. Warto jednak pamiętać o tym, że przepisy przewidują jeszcze bardziej ograniczony pod kątem formalności tryb przekształcenia spółki jawnej w komandytową, a mianowicie uproszczone przekształcenie w trybie art. 582 k.s.h.
Uproszczone przekształcenie spółki jawnej w komandytową
Uproszczone przekształcenie spółki jawnej w komandytową możliwe jest w przypadku, gdy wszyscy wspólnicy spółki jawnej mieli prawo do prowadzenia spraw spółki (art. 582 k.s.h.). W takim przypadku w istotny sposób ograniczona zostaje faza przygotowawcza, w ramach której nie zachodzi potrzeba m. in. sporządzenia planu przekształcenia. Wyłączony zostaje także obowiązek zawiadomienia wspólników o planowanym przekształceniu, co pozwala na zrealizowanie procesu przekształcenia w jeszcze krótszym okresie czasu.
Proces uproszczonego przekształcenia spółki jawnej w komandytową ogranicza się więc jedynie w ramach pierwszej fazy do przygotowania umowy spółki przekształconej oraz projektu uchwały o przekształceniu. Co istotne brak jest także konieczności sporządzenia sprawozdania finansowego w ramach tego trybu przekształcenia, co może pozwolić na jeszcze szybsze przystąpienie do procesu.
Niewątpliwą zaletą uproszczonego trybu przekształcenia jest podobnie jak przy zwykłym trybie przekształcenia brak obowiązku poddania planu przekształcenia badaniu biegłego rewidenta. Pozwala to nie tylko ograniczyć koszty przekształcenia (brak obowiązku poniesienia kosztów wynagrodzenia rewidenta), lecz także w istotny sposób ograniczyć jego długość. Nie zachodzi bowiem konieczność wystąpienia z wnioskiem o wyznaczenie rewidenta oraz konieczność oczekiwania na wydanie przez niego opinii.
Kiedy następuje moment przekształcenia?
Przekształcenie spółki jawnej w spółkę komandytową następuje wraz z momentem wpisu spółki przekształconej do rejestru (art. 552 k.s.h.). Oznacza to, że w ramach procesu nie zachodzi żaden okres przejściowy rzutujący na byt oraz funkcjonowanie przekształcanej spółki jawnej. Działa ona w niezmieniony sposób jako spółka jawna, aż do momentu wpisu spółki przekształconej (spółki komandytowej) do rejestru.
Z tym też momentem ulega przekształceniu w spółkę komandytową. W efekcie przekształcenia spółka jawna staje się spółką komandytową, a co za tym idzie dochodzi do pełnej sukcesji praw i obowiązków. Dalszą działalność prowadzi więc spółka komandytowa na podstawie umowy przygotowanej w ramach procesu przekształcenia. Spółka ta jest ponadto tym samym podmiotem co spółka przekształcana, lecz działającym już pod inną formą prawną.
Skutki przekształcenia spółki jawnej w komandytową
Wraz z momentem przekształcenia spółki sąd rejestrowy wykreśla z rejestru przedsiębiorców spółkę jawną bez potrzeby złożenia odrębnego wniosku w tym zakresie. Spółka komandytowa pomimo, iż stanowi ten sam co spółka jawna podmiot, wpisywana jest do rejestru pod nowym numerem KRS. Dysponuje ona jednak tymi samymi numerami ewidencyjnymi co przekształcona spółka jawna, czyli tym samym numerem NIP oraz numerem REGON.
Wraz z momentem przekształcenia wspólnicy spółki jawnej stają się wspólnikami spółki komandytowej, a więc odpowiednio komplementariuszami oraz komandytariuszami.
Odpowiednie przeprowadzenie procesu i ukształtowanie stosunków wewnątrz spółki może pozwolić na zachowanie dotychczasowej efektywności podatkowej biznesu (jednokrotne ekonomiczne opodatkowanie dochodu beneficjentów biznesu), nawet pomimo opodatkowania spółki komandytowej podatkiem CIT.
W świetle ustawy wprowadzającej tzw. Polski Ład, przekształcenie spółki jawnej w spółkę komandytową przede wszystkim pozwoli także na znaczne ograniczenie wysokości składki zdrowotnej, która w przypadku spółki komandytowej jest obliczana na znacznie bardziej korzystnych warunkach niż w przypadku spółki jawnej.
Przekształcenie spółki jawnej w komandytową a Polski Ład
Ze względu na zmianę zasad opodatkowania spółki komandytowej, która nastąpiła w 2021 r. mogło wydawać się, że ustawodawca skazał spółkę komandytową, podobnie jak kilka lat wcześniej spółkę komandytowo-akcyjną na niemal całkowite wymarcie z uwagi na objęcie jej opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT). Warto jednak pamiętać o tym, że przepisy podatkowe przewidują szczególny mechanizm rozliczenia podatku w przypadku spółki komandytowej, który dla wspólników ponoszących nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej gwarantuje jednokrotne opodatkowanie dochodu, na analogicznych zasadach jak w spółce jawnej.
Jednocześnie, w przypadku spółek komandytowych, ustawa wprowadzająca zmiany w zakresie obliczania składki zdrowotnej począwszy od 2022 r., czyli tzw. Polski Ład, zakłada znacznie korzystniejszy niż w przypadku spółek jawnych model obliczania składki zdrowotnej dla wspólników spółki komandytowej. W przypadku spółki komandytowej, podstawą obliczenia składki zdrowotnej będzie bowiem nie rzeczywisty dochód przypisywany do wspólnika, ale zryczałtowana podstawa wymiaru, którą stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Powyższe oznacza, że odpowiednia konstrukcja spółki komandytowej pozwoli nie tylko na zachowanie efektywnego jednokrotnego opodatkowania dochodu przypisywanego wspólnikom, ale także da możliwość wygenerowania znacznych oszczędności w zakresie składki zdrowotnej.
Warto także pamiętać o tym, że w przypadku spółki komandytowej wspólnicy nie są zobowiązani do zapłaty daniny solidarnościowej. Dla sporej grupy przedsiębiorców może być to czynnikiem decydującym o tym, że przekształcenie spółki jawnej w komandytową będzie trafną decyzją w świetle zmian wynikających z Polskiego Ładu i ciągłego wzrostu obciążeń podatkowych i składkowych.
Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego
każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.
Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności.
