Już wkrótce osoby zakładające działalność gospodarczą oraz podejmujące działalność po upływie 5 lat będą mogły skorzystać ze zwolnienia z obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie społeczne przez okres 6 miesięcy. Ulga na start, bo tak nazwane zostało zwolnienie, wejdzie w życie wraz z ustawą Prawo przedsiębiorców, która obok ulgi na start wprowadza drugie istotne dla rozpoczynających swój biznes rozwiązanie, czyli działalność nierejestrowaną, o której możesz przeczytać tutaj.

Ulga na start dla początkujących przedsiębiorców

Dotychczas każda osoba, która rozpoczynała prowadzenie działalności gospodarczej podlegała obowiązkowi opłacania składek ZUS w sytuacji, gdy działalność była jedynym tytułem tej osoby do ubezpieczeń. Oznaczało to, że każdy nowy przedsiębiorca wraz z rozpoczęciem działalności podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, zdrowotnemu oraz wypadkowemu. Obowiązkowi takiemu podlegał ponadto niezależnie od wysokości osiągniętych przychodów oraz sytuacji finansowej prowadzonego biznesu. Przedsiębiorca mógł dodatkowo zdecydować się, celem minimalizacji wydatków na początkowym etapie działalności, do rezygnacji z odprowadzania składek na ubezpieczenie chorobowe, które jest dobrowolne.

Jedynym istotnym ułatwieniem dla nowych przedsiębiorców w tym zakresie była i w dalszym ciągu pozostaje możliwość skorzystania przez okres 24 miesięcy z tzw. małego ZUS (art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Chodzi tutaj o niższe składki ZUS, które są obliczane od obniżonej podstawy wymiaru, a mianowicie od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Ulga na start jako nowe rozwiązanie jest dużo korzystniejsza dla nowych przedsiębiorców. Wyłącza ona bowiem całkowicie obowiązek podlegania przez przedsiębiorcę ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Ulga na start dotyczy wyłącznie składek społecznych, z tego względu składki zdrowotne w dalszym ciągu będą musiały być odprowadzane do ZUS na ogólnych zasadach. 

Ulga na start – komu przysługuje?

Podstawą prawną ulgi na start jest art. 18 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2018 poz. 646), zgodnie z którym:

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, że ulga na start przysługiwać będzie:

  1. przedsiębiorcom będącym osobami fizycznymi,
  2. podejmującym działalność po raz pierwszy lub w przypadku, gdy działalność już kiedyś podjęli – podejmującym ją ponownie po upływie co najmniej 5 lat od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia,
  3. nie wykonującym działalności na rzecz byłego pracodawcy, w przypadku, gdy w ramach stosunku pracy przedsiębiorca wykonywał czynności wchodzące obecnie w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Ulga na start zarówno dla jednoosobowych przedsiębiorców, jak i wspólników spółek cywilnych

Zgodnie z art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców ulga na start przysługuje osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą. Jednocześnie, ustawa nie wyłącza z zakresu tego przepisu działalności prowadzonej przez osoby fizyczne w ramach spółki cywilnej, co zostało uczynione w przypadku działalności nierejestrowanej (zajrzyj tutaj).

Oznacza to, że ulga na start przysługiwać będzie także osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej.

Podjęcie działalności po raz pierwszy bądź jej podjęcie ponownie po upływie 5 lat

Ulga na start przysługuje nowym przedsiębiorcom, a także przedsiębiorcom, którzy podejmują działalność gospodarczą po dłuższej przerwie, która tak jak w przypadku małego ZUS określona została na 60 miesięcy (5 lat).

Warto zwrócić uwagę, że obliczając okres uprawniający do skorzystania z ulgi na start w przypadku podjęcia działalności po raz kolejny po jej zawieszeniu bądź likwidacji, brać pod uwagę należy pełne miesiące kalendarzowe poprzedzające miesiąc, w którym rozpoczęto wykonywanie działalności (pismo ZUS z dnia 15 marca 2006 r., FUn 0201-30/05).

Brak możliwości wykonywania działalności dla dotychczasowego pracodawcy

Aby móc skorzystać z ulgi na start, przedsiębiorca nie może w ramach działalności gospodarczej wykonywać na rzecz swojego dotychczasowego pracodawcy czynności, które wykonywał w ramach łączącej go z nim w tym samym oraz poprzednim roku umowy o pracę. Ustawodawca chciał w ten sposób, podobnie jak w przypadku małego ZUS, przeciwdziałać zjawisku polegającym na przechodzeniu na tzw. samozatrudnienie, w sytuacji, gdy w ramach działalności wykonywane byłyby na rzecz pracodawcy te same czynności, które obejmowała umowa o pracę, tylko w celu obniżenia obciążeń z tytułu składek ZUS.

Prawo do skorzystania z ulgi na start przysługiwać będzie natomiast w przypadku, gdy na rzecz pracodawcy świadczone będą czynności rodzajowo inne, niż te wykonywane na rzecz dotychczasowego pracodawcy na podstawie umowy o pracę.

Zakaz wykonywania działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy obejmuje cały okres 6 miesięcy, w którym przedsiębiorca korzysta z ulgi na start. Oznacza to, że w sytuacji, gdy rozpocznie wykonywać działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy traci prawo do ulgi na start.

Prawo do rezygnacji z ulgi na start

Skorzystanie z ulgi na start jest zależne wyłącznie od woli przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 18 ust. 2 Prawa przedsiębiorców, przedsiębiorca może zrezygnować z ulgi na start przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Z prawa tego może skorzystać zarówno na etapie rejestracji działalności, jak również później.

Warto pamiętać, że brak płatności składek przez przedsiębiorcę przez okres korzystania z ulgi na start spowoduje także brak prawa do świadczeń za ten okres w przyszłości.

Czy po uldze na start będzie można korzystać z małego ZUS?

Po upływie 6 miesięcy ulgi na start przedsiębiorca podlegać będzie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym na zasadach ogólnych. Możliwym będzie jednak skorzystanie z małego ZUS (art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), którego warunki podobne są do tych jakie związane są z ulgą na start. Mały ZUS przysługiwać więc będzie osobom, które wykorzystały ulgę na start oraz:

  1. nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności gospodarczej i
  2. nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Oznacza to, że ulga na start w połączeniu z małym ZUSem w znaczny sposób poprawić może kondycję finansową przedsiębiorców rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, ponieważ

  1. przez okres 6 miesięcy nie będą musieli podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym,
  2. przez okres kolejnych 24 miesięcy będą mogli skorzystać z małego ZUS, czyli obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne.

Łącznie daje to 30 miesięcy niższych obciążeń względem ZUS, co dla nowych przedsiębiorców oznaczać będzie wymierne korzyści finansowe. Warto jednak zwrócić uwagę na to, aby spełnić wszystkie przesłanki uprawniające do skorzystania z ulgi na start, a także ewentualnie przesłanki uprawniające do późniejszego skorzystania z małego ZUS.

Kiedy wchodzi w życie ulga na start?

Ulga na start wchodzi w życie z dniem 30 kwietnia 2018 r., a więc z dniem wejścia w życie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców. Data ta wynika z faktu, iż nowa ustawa, pomimo, że uchwalona została 6 marca 2018 r., podpisu prezydenta doczekała się 23 marca, zaś ogłoszona w Dzienniku Ustaw została dopiero 30 marca. Zgodnie natomiast z przepisami wprowadzającymi ustawę Prawo przedsiębiorców, nowa regulacja wchodzi w życie z upływem 30 dni od dnia ogłoszenia. Na ulgę na start przyjdzie więc jeszcze trochę poczekać. Przysługiwać ona będzie przedsiębiorcom rozpoczynającym działalność od dnia 30 kwietnia 2018 r.

Adam Żądło radca prawny doradca podatkowy

Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego

     każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.

    Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności