Obowiązująca od początku 2019 r. nowa preferencyjna stawka podatku w wysokości 5% mająca zastosowanie dla dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej cieszy się coraz większą popularnością. Rozwiązanie określane potocznie jako ulga IP BOX interesuje w szczególności branżę programistyczną, w której możliwym jest jej wdrożenie bez konieczności uzyskania potwierdzenia ochrony prawnej określonych praw, z których dochód ma być opodatkowany 5% podatkiem. Warto jednak wiedzieć na jakich zasadach i w jakim zakresie można z ulgi IP BOX skorzystać. W tym wpisie kilka informacji na temat tego na jakich warunkach skorzysta z IP BOX programista i o czym należy pamiętać przygotowując się do rozliczenia podatku z uwzględnieniem ulgi IP BOX.

Jak skorzystać z ulgi IP BOX?

Ulga IP BOX ma formę preferencyjnej, obniżonej 5% stawki podatku, która może mieć zastosowanie do określonego katalogu dochodów z wyszczególnionych w ustawach podatkowych tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Dla możliwości skorzystania z IP BOX nie jest koniecznym uzyskanie formalnej decyzji organu podatkowego – wystarczającym jest spełnienie przesłanek określonych w przepisach i dochowanie odpowiednich obowiązków rachunkowo podatkowych.

Ulga IP BOX jest szczególnie interesującym rozwiązaniem dla programistów ze względu na fakt, iż jednym z praw kwalifikowanych, z których dochód może być objęty 5% podatkiem jest autorskie prawo do programu komputerowego. Warto jednak wiedzieć, że ustawy podatkowe wprowadzają w istocie kilka warunków, które wymagają łącznego spełnienia dla możliwości skorzystania z niższego podatku. Oznacza to, że z IP BOX programista skorzysta o ile:

  1. przysługują mu prawa autorskie do programu komputerowego;
  2. osiąga w odniesieniu do autorskiego programu do prawa komputerowego co najmniej jedną z kategorii dochodu wskazaną w przepisach;
  3. program komputerowy do którego programiście przysługują prawa został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej,
  4. prowadzi odrębną od podatkowej książki przychodów i rozchodów ewidencję rachunkową zawierającą wszystkie elementy wskazane w przepisach.

Warunek I – posiadanie przez programistę praw autorskich do programu komputerowego

Aby rozważać prawo do skorzystania z ulgi IP BOX koniecznym jest w pierwszej kolejności osiąganie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Katalog tych praw wskazany został w odniesieniu do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych w art. 30ca ust. 1 ustawy o PIT. Zgodnie z art. 30ca ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, jednym z kwalifikowanych praw własności intelektualnej jest autorskie prawo do programu komputerowego.

Przepisy ustaw podatkowych nie definiują pojęcia autorskiego prawa do programu komputerowego. Z pomocą podatnikom chcącym skorzystać z IP BOX przychodzi w tym zakresie część objaśnień Ministerstwa Finansów dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP BOX z dnia 15 lipca 2019 r., w których na stronie 37 przeczytać można, że:

pojęcie „program komputerowy” nie powinno być rozumiane wąsko lecz szeroko, w szczególności obejmując interfejs, gdy ten spełnia warunek interoperacyjności programu komputerowego z oprogramowaniem i sprzętem komputerowym, co musi być ustalone w każdym przypadku oddzielnie na podstawie rzeczywistych ustaleń, a nie tylko formalnych postanowień, na przykład umownych. Holistycznie i funkcjonalnie, program komputerowy obejmuje więc jego funkcjonalne części składowe, takie jak: kod źródłowy, opis procedur operacyjnych, zestawienie danych w informacjach konwersacyjnych i dialogowych oraz kod wynikowy i interfejs.

Oznacza to, że z IP BOX programista skorzysta m. in. zarówno w przypadku, gdy wytwarza programy komputerowe od podstaw (nowe programy komputerowe), jak też jest autorem ich poszczególnych składowych (modułów, funkcjonalności, rozwinięć). Taka wykładnia przepisów jest w szczególności korzystna dla programistów, którzy pracują na rzecz innych podmiotów, które zajmują się opracowaniem większych rozwiązań programistycznych (np. dużych systemów, aplikacji), które składają się z wielu elementów, za których opracowanie odpowiedzialne są określone osoby, którym przysługują prawa autorskie do wytworzonych rozwiązań, które to prawa podlegają następnie przeniesieniu na zleceniodawcę.

Warunek II – osiąganie przez programistę dochodu kwalifikowanego

Z ulgi IP BOX programista będzie mógł skorzystać, o ile osiąga jedną z kategorii dochodu, która wskazana jest w przepisach. Do kategorii dochodu objętych ulgą IP BOX w świetle art. 30ca ust. 7 ustawy o PIT należy dochód:

  1. z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
  2. ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
  3. z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
  4. z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.

Warto mieć na względzie fakt, iż ulgą IP BOX nie będzie objęty cały dochód osiągnięty przez programistę, lecz wyłącznie tzw. kwalifikowany dochód, którym jest iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i tzw. wskaźnika nexus, obliczanego według wzoru matematycznego wskazanego w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT. Więcej o wskaźniku nexus i zasadach jego obliczania znajdziesz tutaj.

Warunek III – związek programu komputerowego z prowadzoną przez programistę działalnością badawczo-rozwojową  

Kluczowym dla skorzystania z ulgi IP BOX przez programistę jest fakt wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia programu komputerowego w ramach prowadzonej przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej. Oznacza to, że programista na potrzeby wykazania prawa do skorzystania z ulgi IP BOX powinien nie tylko wykazać fakt posiadania praw autorskich do wytworzonych programów komputerowych, lecz także fakt prowadzenia w zakresie działalności programistycznej, z której dochód zamierza rozliczyć z zastosowaniem ulgi IP BOX działalności badawczo-rozwojowej.

Definicję działalności badawczo-rozwojowej zawiera art. 5a pkt 38 ustawy o PIT, zgodnie z którym działalnością badawczo-rozwojową jest działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

W przypadku programistów, zdecydowanie najczęściej można będzie mówić o pracach rozwojowych, o których traktuje art. 5a pkt 40 ustawy o PIT, zgodnie z którym, w oparciu o odesłanie tam zawarte, prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Jak można zauważyć, definicja działalności badawczo-rozwojowej odnosi się do pojęć z języka potocznego, których charakter jest mocno oceny. Warto także mieć na względzie to, że przepisy wprost wyłączają z działalności badawczo-rozwojowej te prace, które mają charakter rutynowych i okresowych zmian, nawet w przypadku, gdy prace te mają charakter ulepszeń. Z tego względu, dla skorzystania z IP BOX programista powinien dokładnie zweryfikować to, czy jego działalność spełnia przesłanki uprawniające do uznania, że w zakresie w jakim osiąga dochód z autorskich praw do programu komputerowego, dochód ten związany jest z prowadzoną przez niego działalnością badawczo-rozwojową w rozumieniu przepisów.

Warunek IV – prowadzenie przez programistę odrębnej ewidencji rachunkowej

W świetle przepisów, podatnik chcący skorzystać z ulgi IP BOX zobowiązany jest w szczególności m. in. do:

  1. wyodrębnienia każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w prowadzonych księgach rachunkowych;
  2. prowadzenia ksiąg rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej;
  3. wyodrębnienia kosztów  przypadające na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu.

W przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów informacje powyższe wykazywane są w odrębnej ewidencji, określanej potocznie jako ewidencja IP BOX. Co istotne ewidencja ta powinna być prowadzona na bieżąco, od początku działalności badawczo-rozwojowej związanej z wytworzeniem programu komputerowego. Brak prowadzenia takiej ewidencji skutkuje w świetle wykładni organów podatkowych brakiem prawa do skorzystania z ulgi IP BOX przez programistę. Potwierdza to m. in. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej  z dnia 9 stycznia 2020 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.59.2019.1.MK, w której organ wskazał, że:

„fakt sporządzenia odrębnej ewidencji dopiero w przyszłości nie wypełnia przesłanki z art. 30cb ust. 1 i 2 ustawy. Rzetelne dokumentowanie, monitorowanie na bieżąco wszystkich operacji finansowych dotyczących IP BOX nie może bowiem polegać na zaewidencjonowaniu i wyodrębnieniu ich na koniec okresu rozliczeniowego. Stworzenie w przyszłości odrębnej ewidencji tylko po to, aby wypełnić obowiązek wynikający z powołanego przepisu, nawet w sytuacji kiedy na jej podstawie możliwe będzie prawidłowe określenie podstawy opodatkowania stawką 5%, uniemożliwia – wbrew stanowisku Wnioskodawcy – zastosowanie preferencyjnej stawki opodatkowania uzyskiwanych dochodów.’’

Powyższe oznacza, że dla skorzystania z IP BOX programista zobowiązany jest do wprowadzenia dodatkowych rozwiązań ewidencyjno-rachunkowych, których celem jest umożliwienie określenia prawidłowej podstawy opodatkowania dla samego podatnika, a także weryfikacji złożonej deklaracji przez sam urząd skarbowy. Więcej o ewidencji IP BOX przeczytasz tutaj.

IP BOX u programisty – czy warto?

Pomimo konieczności spełnienia kilku warunków ulga IP BOX dla programisty jest rozwiązaniem niezwykle korzystnym. W przypadku opodatkowania dochodu według stawki liniowej, skorzystanie z IP BOX może oznaczać efektywne obniżenie podatku aż o 14%, co w skali roku pozwala osiągnąć wymierne korzyści.

Dodatkowo, ulga IP BOX ze względu na szczególne zasady jej rozliczania materializuje się dopiero z końcem roku, tj. w raz z chwilą złożenia rozliczenia rocznego, w ramach którego w załączniku PIT/IP programista wykazuje odpowiednie wartości wynikające z ewidencji. Podatnik natomiast w trakcie roku odprowadza zaliczki na podatek dochodowy według właściwej dla siebie stawki podatkowej (skali podatkowej lub podatku liniowego). Oznacza to, że skorzystanie z IP BOX w przypadku osiągnięcia dochodu podatkowego zawsze wiązać się będzie z wykazaniem nadpłaty w podatku dochodowym, która to nadpłata podlegać będzie zwrotowi.

W niektórych przypadkach korzyść z IP BOX może być na tyle istotna, że potencjalnie może zainteresować urząd skarbowy, który będzie wykazywał chęć weryfikacji złożonej deklaracji rocznej i deklaracji PIT/IP. W takim przypadku warto zwrócić szczególną uwagę na ocenę przesłanek uprawniających do skorzystania z ulgi IP BOX oraz prawidłowości prowadzonej ewidencji IP BOX. Programista chcący zabezpieczyć w możliwie jak największym stopniu swoją sytuację podatkową powinien zdecydowanie rozważyć wystąpienie z wnioskiem o interpretację indywidualną w odniesieniu do przepisów IP BOX. Więcej o interpretacji indywidualnej dla programisty przeczytasz tutaj.

Jeśli jesteś zainteresowany tematem IP BOX zapraszamy do naszego cyklu artykułów IP BOX w praktyce:

  1. IP BOX – 5% podatku dla innowacyjności
  2. 5% podatku dla programistów – IP BOX
  3. Ewidencja IP BOX
  4. Ewidencja IP BOX u programisty
  5. Interpretacja indywidualna IP BOX dla programisty
  6. Objaśnienia do IP BOX już opublikowane
  7. IP BOX dla patentu – 5% podatku
  8. Kontrola urzędu skarbowego a IP BOX

 

Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego

     każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.

    Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności.