Nowy ład to czekający przedsiębiorców szereg istotnych zmian, które znacząco wpłyną na wysokość ponoszonych na rzecz państwa obciążeń. Założenia nowego ładu przedstawione zostały 15 maja 2021 r. i choć na ten moment nie zostały jeszcze opublikowane odpowiednie projekty ustaw, to przedsiębiorcy powinni już teraz zacząć poważnie zastanawiać się nad tym jak nowe realia prawne wpłyną na ich finanse i czy w ich przypadku nie warto zacząć już teraz planować zmian, które pozwolą uniknąć dodatkowych kosztów związanych z działalnością.

Nowy ład –  kto straci?

O ile część zmian, które obejmuje nowy ład dla pewnych grup podatników wiązać się może ze zmniejszeniem obciążeń podatkowych, o tyle zmiany w zakresie w jakim dotyczą działalności gospodarczej wiązać się będą ze znacznym wzrostem wysokości danin uiszczanych na rzecz państwa. W efekcie, najliczniejszą grupą, która straci w związku z wejściem w życie nowego ładu będą przedsiębiorcy, gdyż to ich dotkną najistotniejsze zmiany.

Warto zwrócić uwagę na to, że planowane zmiany wpisują się w obserwowaną od dłuższego czasu tendencję wprowadzania coraz to nowszych zmian, które nie tylko znacznie komplikują prowadzenie działalności gospodarczej, ale co istotniejsze, nakładają coraz większą liczbę obciążeń fiskalnych i  sankcji z tytułu naruszeń przepisów.

Tendencja ta w założeniu przyczynić ma się do zwiększenia wpływów budżetowych, natomiast jej konsekwencji nie można ocenić pozytywnie. Ze względu na poziom komplikacji regulacji dotyczącej działalności gospodarczej, w szczególności regulacji podatkowej, prowadzenie biznesu w Polsce przy zachowaniu pełnej poprawności rozliczeń niejednokrotnie graniczy z cudem. Nieustająca inflacja przepisów jest wyzwaniem nie tylko dla samych przedsiębiorców, ale także osób, które zawodowo zajmują się wspieraniem ich w dochowaniu wszelkich obowiązków formalnych i fiskalnych.

Obecny poziom komplikacji przepisów niestety nie tylko nie ulega zmniejszeniu. Wręcz przeciwnie – planowane są kolejne zmiany, które zwiększą złożoność aktualnego systemu prawnego, a co szczególnie istotne, znacząco wpłyną na wysokość obciążeń, które ponosić będą zobowiązani przedsiębiorcy. Do najistotniejszej zmiany w tym zakresie z pewnością zaliczyć można planowaną zmianę dotyczącą składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, która w założeniu obliczana ma być w oparciu o dochód.

Nowy ład – składka zdrowotna dla przedsiębiorców według nowych zasad  

W świetle przedstawionych założeń nowego ładu, najważniejszą dla przedsiębiorców pod kątem finansowym zmianą będzie zmiana związana z ustalaniem wysokości składki zdrowotnej.

Obecnie przedsiębiorcy mają możliwość opłacania składki zdrowotnej od zadeklarowanej kwoty podstawy jej wymiaru, przez co wysokość składki ustalana jest na zasadzie ryczałtowej – przedsiębiorca odprowadza każdego miesiąca stałą składkę zdrowotną, której wysokość w 2021 r. wynosi zasadniczo 381,81 zł miesięcznie, czyli 4.581,72 zł w skali roku.

Warto w tym zakresie zwrócić uwagę na fakt, że wysokość składki wzrasta każdego roku, przez co przedsiębiorcy każdego roku liczyć musieli się ze stopniowym wzrostem obciążeń. Nowy ład wprowadza w tym zakresie rewolucję, która całkowicie zmienia zasady ustalania wysokości składki zdrowotnej dla przedsiębiorców.

W świetle zapowiedzi, przedsiębiorców czeka obowiązek opłacania składki zdrowotnej według takich samych zasad jak w przypadku umów o pracę, czyli proporcjonalnie do dochodu. W efekcie, ryczałtową składkę zdrowotną zastąpi składka, której wysokość zależna będzie od dochodu i drastycznie przewyższać będzie wysokość dotychczasowego obciążenia w tym zakresie. Zgodnie z przedstawionymi informacjami, w nowym systemie, składka zdrowotna obliczana będzie jako 9% realnego dochodu przedsiębiorcy. W efekcie różnica poziomu obciążeń będzie szczególnie widoczna w przypadku przedsiębiorców osiągających wysoki dochód.

Przykład:

Dochód netto w skali roku Wysokość składki zdrowotnej w skali roku – dotychczas Wysokość składki zdrowotnej w skali roku – nowy ład
150.000 zł 4.581,72 zł 13.500 zł
300.000 zł 4.581,72 zł 27.000 zł
600.000 zł 4.581,72 zł 54.000 zł
1.200.000 zł 4.581,72 zł 108.000 zł

Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku

Zmiana zwiększająca wysokość składki zdrowotnej będzie szczególnie dotkliwa dla przedsiębiorców z uwagi na inną zmianę, która ma w założeniu wyłączyć możliwość odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podatku.

W świetle obecnej regulacji, przedsiębiorca ma możliwość odliczenia części zapłaconej przez siebie składki zdrowotnej od podatku – dokładnie dotyczy to 7,75% podstawy wymiaru składki. Oznacza to, że przeważająca część składki pomniejsza podatek należny do zapłaty do urzędu skarbowego – w efekcie, pomimo uiszczenia składki zdrowotnej, przedsiębiorca ,,odzyskuje’’ jej część z uwagi na możliwość pomniejszenia należnego urzędowi skarbowemu podatku.

Nowy ład w zakresie obejmującym kwestie składki zdrowotnej zakłada wyłączenie prawa odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Oznacza to, że nie tylko przedsiębiorcy będą musieli zapłacić wyższą składkę, ale przede wszystkim, składki tej nie odliczą w jakimkolwiek stopniu od należnego podatku.

W efekcie, dla przedsiębiorcy płacącego podatek liniowy (19%), nowy ład oznacza wzrost efektywnego opodatkowania aż do poziomu 28% (19% podatek liniowy + 9% nieodliczalna składka zdrowotna).

Nowy ład – jak uniknąć dodatkowych obciążeń

Przedsiębiorcy stojący przed widmem znacznego zwiększenia poziomu danin publicznych powinni mieć na względzie fakt, że polski system prawny jest niesamowicie skomplikowanym tworem. Zakłada on zróżnicowany poziom zarówno opodatkowania, jak też oskładkowania poszczególnych form działalności gospodarczej. Zarówno ustawy podatkowe, jak też ustawy regulujące zasady odprowadzania należnych składek na system ubezpieczeń społecznych i system ochrony zdrowia przewidują zróżnicowanie obciążeń w zakresie poszczególnych rodzajów aktywności gospodarczej podejmowanej na terytorium kraju.

Oznacza to, że zmiany wprowadzane nowym ładem obejmą prawdopodobnie te formy aktywności, które dotychczas podlegały oskładkowaniu. W efekcie, przedsiębiorcy zachowują możliwość skorzystania z innych wariantów prowadzenia działalności gospodarczej, które z różnych przyczyn (np. kosztów obsługi księgowej) nie pozostawały w obszarze ich zainteresowania. Obecnie, mając na względzie bardzo znaczący wzrost obciążeń fiskalnych, warto zwrócić uwagę na to, czy w danych okolicznościach nie warto zmienić formy lub struktury swojego biznesu, w celu eliminacji konieczności ponoszenia zbędnych obciążeń.

Rozwiązań, z których można obecnie skorzystać w celu zmniejszenia kosztów prowadzenia biznesu nie brakuje, warto natomiast decyzję tą poprzedzić staranną analizą potencjalnych zalet i wad planowanych zmian.

Adam Żądło radca prawny

Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego


     każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.

    Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności