MDR – odpowiedzialność karna za naruszenie przepisów?

            Obowiązek raportowania schematów podatkowych (MDR) na stałe wgryzł się w świadomość i zwyczaj polskich podatników. Nic dziwnego – konsekwencje uchylania się od obowiązku są niezwykle surowe. Trzeba jedna wiedzieć, iż oprócz konsekwencji finansowych, za uchylanie się od obowiązków związanych z MDR może czekać nas także odpowiedzialność karna.

Odpowiedzialność za MDR – czyli właściwie za co?

Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego obowiązku raportowania schematów podatkowych jest następstwem powstania regulacji unijnych. Chodzi o Dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z 25 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej, automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania, w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych, tzw. dyrektywy MDR.

Na gruncie rodzimego prawodawstwa definicję schematu podatkowego zawarto w art. 86a § 1 pkt 10 Ordynacji podatkowej:

„[…]rozumie się przez to uzgodnienie, które:

a)spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada ogólną cechę rozpoznawczą,

b)posiada szczególną cechę rozpoznawczą, lub

c)posiada inną szczególną cechę rozpoznawczą;”

Silnie abstrakcyjna konstrukcja przepisów dot. obowiązku raportowania schematów podatkowych może prowadzić do ich niezrozumienia. Tłumacząc więc w możliwie najprostszy sposób – schemat podatkowy jest to sytuacja w której czynność lub zespół powiązanych ze sobą czynności w których co najmniej jedna strona jest podatnikiem ma lub potencjalnie może mieć wpływ na powstanie lub nie obowiązku podatkowego. Dodatkowo ta czynność lub zespół czynności musi spełnić tzw. kryterium głównej korzyści. Oznacza to, iż w danej sytuacji podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej, mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie korzyści podatkowej, a korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych korzyści, którą podmiot spodziewa się osiągnąć w związku z wykonaniem uzgodnienia.

Jeżeli więc powstaje takie porozumienie mające w skutku lub celu optymalizację podatkową to zgodnie z art. 86b Ordynacji podatkowej na promotorze (tzn. osobie fizycznej, prawnej, innej jednostce organizacyjnej opracowującej, oferującej, udostępniającej, wdrażającej oraz zarządzającej wdrażaniem powyżej określonego schematu, w praktyce zwykle doradcy podatkowym, radcy prawnym lub adwokacie) leży obowiązek zaraportowania go. Dodatkowym warunkiem stanowiącym o konieczności raportowania schematów krajowych jest to by podmiot korzystający ze schematu był podmiotem kwalifikowanym tzn. takim którego przychody, koszty lub aktywa przekraczają 10 mln euro lub kiedy schemat dotyczy praw lub rzeczy o wartości rynkowej powyżej 2,5 mln euro. Co jednak najważniejsze – jeżeli powyższe warunki są spełnione to obowiązek raportowania schematów podatkowych leży nie tylko po stronie promotora, ale także klienta korzystającego z jego usług. Co nam jednak grozi jeżeli nie dopełnimy tego obowiązku?

Odpowiedzialność za MDR – odpowiedzialność z Kodeksu karnego skarbowego

         Niepoinformowanie administracji skarbowej o schemacie podatkowym, lub inne przewinienia mogą się dla naszej spółki wiązać z bardzo surowymi karami finansowymi.
W pierwszej kolejności należy wskazać na art. 80f Kodeksu karnego skarbowego, który określa, iż

„§1 Kto wbrew obowiązkowi:

1) nie przekazuje właściwemu organowi informacji o schemacie podatkowym albo przekazuje informacje po terminie,

2) nie przekazuje właściwemu organowi danych dotyczących podmiotów, którym udostępniono standaryzowany schemat podatkowy, albo przekazuje je po terminie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych

oraz zgodnie z §3:

„1) nie informuje pisemnie podmiotu obowiązanego do przekazania schematu podatkowego o tym obowiązku lub robi to po terminie;

2) nie przekazuje podmiotowi obowiązanemu do przekazania schematu podatkowego danych, o których mowa w art. 86f § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, dotyczących schematu podatkowego lub robi to po terminie;

3) nie informuje pisemnie podmiotów obowiązanych do przekazania informacji o schemacie podatkowym, o tym, że nie przekaże informacji o schemacie podatkowym lub robi to po terminie;

4) nie występuje do podmiotu zlecającego czynności z odrębnym pismem o przekazanie mu pisemnego oświadczenia, że uzgodnienie nie stanowi schematu podatkowego, lub robi to po terminie.

Minimalna stawka dzienna w 2020 roku wynosi 86,67 zł, a maksymalna 34 668 zł. Na podstawie powyższego przepisu możemy więc liczyć na wymierzenie kary w wysokości nawet do 24 960 960 zł!

Dalej wskazać należy, iż każdemu schematowi podatkowemu nadany zostaje Numer Schematu Podatkowego (NSP). Za posługiwanie się unieważniony NSP Kodeks Karny Skarbowy przewiduje grzywnę do 240 stawek dziennych. Po przeliczeniu przez 34 668 zł wychodzi nam iż za ww. przewinienie grzywna może wynosić nawet 8 320 320 zł.

Za przewinienia mniejszej wagi możemy spodziewać się otrzymania kary grzywny za wykroczenie skarbowe.  W 2020 roku wynosi ona od 260 zł do 52 tys. zł.

Odpowiedzialność za MDR – odpowiedzialność z Ordynacji podatkowej

Należy wskazać także na art. 86m w zw. z art. 86l Ordynacji podatkowej określający, iż „osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej będące promotorami, zatrudniające promotorów lub faktycznie wypłacające im wynagrodzenie, których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8 000 000 zł” w przypadku nie dopełnienia obowiązku wprowadzenia i stosowania wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych mogą spodziewać się wymierzonej przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej kary w wysokości 2 mln zł. Należy także wskazać, iż w przypadku stwierdzenia prawomocnym wyrokiem sądu wyżej wskazanych uchybień kara może wynosić nawet 10 mln złotych!

Odpowiedzialność za MDR – pozostałe konsekwencje

W przypadku popełnienia przestępstwa karnoskarbowego wskazanego w art. 80f §3 trzeba liczyć się także z tym, iż zostanie wobec nas zastosowany środek karny wskazany w art. 34 §2 Kodeksu karnego skarbowego tzn. zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej.

Odpowiedzialność za MDR – podsumowanie

         Jak widać powyżej, obowiązek raportowania schematów podatkowych wiąże się z bardzo surowymi sankcjami w przypadku jego niedopełnienia. Rodzi to więc konieczność konsultowania swoich działań w tym zakresie ze specjalistą. Doradzi nam on jak dopełnić wszystkich obowiązków związanych z MDR.

Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego

Korzystając z formularza kontaktowego wyrażasz zgodę na otrzymywanie wiadomości o charakterze marketingowym – newsletterów, informacji o produktach i usługach świadczonych przez ALCS. Szanując Twoją prywatność nie będziemy przesyłać wiadomości o charakterze spamu, a jedynie treści ściśle związane z zakresem naszych usług. W każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.

Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności.