Wspólnicy spółki komandytowej oraz jawnej muszą się liczyć z obowiązkiem okresowego odprowadzania do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy. W tym wpisie dowiesz się z czego wynika obowiązek zapłaty zaliczek na PIT przez wspólników spółki oraz jak należy się z niego wywiązać. Dowiesz się także dlaczego warto na etapie konstruowania umowy spółki zadbać o postanowienia, które umożliwią wspólnikom niezakłóconą realizację tego obowiązku.

Wspólnik spółki komandytowej i jawnej jako podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych

Handlowe spółki osobowe, a więc spółka jawna, spółka komandytowa oraz spółka partnerska nie są podatnikami podatku dochodowego (wyjątkiem jest spółka komandytowo-akcyjna, która jest podatnikiem podatku CIT). Podatnikami są jej wspólnicy, którzy przychody z udziału w spółce określają proporcjonalnie do prawa do udziału w zysku (art. 8 ust. 1 ustawy o PIT). Zasadę tą stosuje się także do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, a także do ulg podatkowych związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną w formie spółki niebędącej osobą prawną (art. 8 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o PIT). Oznacza to, że to na wspólnikach spółki ciąży obowiązek zapłaty podatku według właściwej dla nich stawki.

Osiągany przez wspólnika będącego osobą fizyczną dochód kwalifikowany jest ponadto do źródła pozarolnicza działalność gospodarcza. Przesądza o tym art. 5b ust. 2 ustawy o PIT, zgodnie z którym:

Jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.

Wspólnik spółki komandytowej bądź jawnej będący osobą fizyczną będzie mógł osiągnięty z tytułu udziału w zysku spółki dochód opodatkować według jednej z dwóch form:

skalą podatkową, czyli podatkiem według stawki 18% do kwoty 85 528 zł, zaś ponad kwotę 85 528 zł podatkiem według stawki 32%, lub

podatkiem liniowym, czyli podatkiem według stawki 19%.

Obowiązek samodzielnego obliczenia podatku i zapłaty zaliczki na podatek dochodowy przez wspólnika

Z uwagi na fakt, że przychód wspólnika osiągany z tytułu udziału w zysku spółki osobowej kwalifikowany jest do źródła pozarolnicza działalność gospodarcza, ciążyć na nim będzie obowiązek odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy. Obowiązek ten wynika z art. 44 ust. 1 u.p.d.o.f., zgodnie z którym:

Podatnicy osiągający dochody:

1)         z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14,

2)         z najmu lub dzierżawy

– są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f-3h.

Zgodnie z powyższym przepisem, wspólnicy zobowiązani są do uiszczania zaliczek bez wezwania. Samodzielnie powinni także obliczyć wysokość zaliczki, która powinna zostać wpłacona do urzędu skarbowego.

Zaliczki mogą być odprowadzane według trzech możliwych metod:

miesięcznie (art. 44 ust. 3 u.p.d.o.f.)

kwartalnie (art. 44 ust. 3h u.p.d.o.f.)

na zasadach uproszczonych (art. 44 ust. 3g u.p.d.o.f.)

W praktyce wyliczenia wartości przychodów oraz kosztów, a w efekcie wysokości kwoty zaliczki na podatek dokonuje najczęściej biuro księgowe prowadzące rachunkowość spółki. Z tego względu obowiązek obliczenia wysokości zaliczki realizowany jest na poziomie spółki, wobec czego wspólnik dostaje konkretną informację jakiej wysokości zaliczkę powinien zapłacić. Warto jednak zwrócić uwagę, że obowiązek wpłacenia zaliczki ciąży nie na spółce, lecz na wspólniku. Z tego względu spółka nie może wpłacić zaliczki na podatek dochodowy zamiast wspólnika, gdyż jest to jego zobowiązanie, które jako świadczenie o charakterze osobistym nie może zostać uiszczone przez inny podmiot.

Niewielki wyjątek w tym zakresie przewiduje art. 62b § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, który dopuszcza zapłatę podatku do wysokości 1.000 zł przez inny niż podatnik podmiot. Przepis ten wprowadzony został w celu uproszczenia rozliczeń oraz ,,wyjścia naprzeciw potrzebom obrotu’’. Jeśli więc wpłacona przez spółkę zaliczka nie będzie przekraczać 1.000 zł, to traktowana będzie tak jak zaliczka wpłacona przez wspólnika, o ile treść dowodu zapłaty nie będzie budzić wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na poczet zobowiązania wspólnika.

Z tego względu polecenie przelewu powinno być sporządzone w sposób umożliwiający jednoznaczne zidentyfikowanie jego przeznaczenia i celu realizacji. W innym przypadku przekazane środki mogą nie spowodować skutecznego wygaśnięcia zobowiązania wspólnika, w efekcie czego może dojść po jego stronie do powstania zaległości podatkowej.

Warto także pamiętać, że w przypadku, gdy kwota zaliczki wpłaconej przez spółkę zamiast wspólnika przekroczy 1.000 zł, nie dojdzie w efekcie przekroczenia progu wartości określonej w przepisie do wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wspólnika. Potwierdza to m. in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2017 r. (sygn. 1462-IPPB6.4518.1.2017.1.SO), w której organ wskazał, że:

Art. 62b Ordynacji podatkowej wyraźnie wskazuje natomiast, że inny podmiot może dokonać skutecznej zapłaty podatku za podatnika wyłącznie w przypadku gdy kwota podatku (a więc także zaliczki) nie przekracza 1000 zł”. Ponadto organ podatkowy stwierdził, że „(…) w przypadku zapłaty zaliczki na podatek oraz podatku przez spółkę komandytową w imieniu jej wspólnika (Wnioskodawcy) nie można uznać, jakoby wpłata pochodziła ze środków podatnika, ponieważ nie spełnia warunku określonego w art. 62b § 1 pkt 3 ww. ustawy – przekracza bowiem 1000 zł.

Sposób pozyskania środków na zapłatę zaliczki na poczet podatku

Wspólnicy spółek jawnych oraz komandytowych powinni mieć na uwadze to, że obowiązek zapłaty zaliczki na podatek dochodowy ciąży na nich niezależnie od tego, czy spółka faktycznie wypłaciła wspólnikom zysk bądź zaliczkę na poczet zysku, czy też nie. Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że wspólnik spółki ma prawo żądać podziału i wypłaty całości zysku dopiero z końcem każdego roku obrotowego (art. 52 §1 kodeksu spółek handlowych).

Oznacza to, że w momencie w którym powstanie po stronie wspólnika obowiązek wpłaty do urzędu skarbowego zaliczki może on nie dysponować fizycznie środkami finansowymi pozwalającymi mu na odprowadzenie zaliczki. Może to mieć miejsce zwłaszcza w sytuacji, gdy spółka w pewnym momencie zacznie osiągać znacznie większe zyski, co w efekcie doprowadzi do konieczności zapłaty kilkakrotnie większej zaliczki za dany i kolejne miesiące. Uprawnienie wspólnika do żądania wypłaty zysku zmaterializuje się z kolei dopiero z upływem bieżącego roku obrotowego, a więc po terminie do zapłaty zaliczki.

Na wypadek właśnie tego typu sytuacji warto zadbać w ramach umowy spółki o to, aby zagwarantować każdemu wspólnikowi prawo do wypłaty w danym miesiącu tytułem zaliczki na poczet zysku kwoty w wysokości odpowiadającej zaliczce jaką wspólnik będzie zobowiązany do odprowadzenia w danym miesiącu bądź kwartale do urzędu skarbowego.

Brak, bądź niewłaściwe skonstruowanie postanowienia dotyczącego wypłaty zaliczki może w razie konfliktu pomiędzy wspólnikami doprowadzić do sytuacji, w której wspólnicy zablokują możliwość wypłaty zaliczek na poczet zysku. W efekcie, część wspólników, zwłaszcza nieprzygotowana na tego typu ruch i w efekcie niedysponująca odpowiednimi środkami finansowymi, nie będzie w stanie odprowadzić zaliczki na poczet podatku do urzędu skarbowego. W praktyce może to doprowadzić do poważnych sankcji i konsekwencji finansowych po stronie części wspólników. Z tego względu warto także postanowienie dotyczące zasad wypłaty zaliczek na poczet zysku sformułować pod kątem obowiązku odprowadzania zaliczek na poczet podatku dochodowego aby uniknąć niepożądanych sytuacji.

Adam Żądło radca prawny doradca podatkowy

Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego

     każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.

    Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności