Po licznych zapowiedziach ogłoszony został projekt ustawy określanej mianem „Polskiego Ładu”. Proponowane zmiany są argumentowane zasadami sprawiedliwości podatkowej oraz chęcią pobudzenia i odrodzenia gospodarki po pandemii wirusa COVID-19. W istocie Polski Ład nie ma wiele wspólnego z jakąkolwiek sprawiedliwością, natomiast wprowadza znaczący wzrost obciążeń publicznoprawnych i zmierzaja do daleko idących zmian w zasadach opodatkowania i oskładkowania działalności.
Poniżej zaprezentowane zostaną wybrane, szczególnie dotkliwe zmiany dla przedsiębiorców jakie Polski Ład przewiduje
Polski Ład – składka zdrowotna nowym podatkiem
Najbardziej niekorzystne zmiany dotyczą składki zdrowotnej. Do najagresywniejszych zmian zaliczyć należy z pewnością odejście od ryczałtowego oskładkowania podatników prowadzących działalność gospodarczą – czy to w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, czy też w ramach spółek – cywilnych, jawnych lub komandytowych. Dotychczas płacili oni bowiem zryczałtowaną składkę zdrowotną obliczaną od wartości przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Na skutek zmian w miejsce ryczałtu zostanie wprowadzona stawka składki zdrowotnej w wysokości 9% liczona od dochodu przedsiębiorcy, i co jeszcze istotniejsze, nieodliczalna od podatku. Wobec powyższego realny wzrost obciążeń dla przedsiębiorców prowadzących działalność w oparciu o wpis do CEIDG, a także wspólników spółek osobowych wyniesie niemalże 8%. Nowe zasady oskładkowania stanowić będą szczególnie dotkliwy cios w strukturę podatkową przedsiębiorstw korzystających z transparentności podatkowej, czyli działających w formie spółek osobowych. Negatywną zmianę odczują z pewnością wspólnicy spółek komandytowych, którzy muszą od 2021 r. liczyć się z podwójnym ekonomicznym opodatkowaniem dochodu, natomiast od 2022 r. mogą spodziewać się znaczącego wzrostu wysokości składki zdrowotnej. Powinno to skłaniać już na bieżącym etapie do analizy opłacalności obecnej struktury działalności.
Dotychczas w przypadku umowy o pracę, zlecenia i innych podstaw do jej naliczania, możliwe było odliczanie od kwoty podatku 7,75% podstawy jej wymiaru. Oznacza to, że składka zdrowotna dotychczas faktycznie zwiększała obciążenia jedynie o 1,25%. Projekt ustawy w tym zakresie przewiduje zniesienie możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku, w związku z czym realne obciążenie wynagrodzeń wzrośnie o 7,75% dla umów o pracę, umów zlecenie i innych stosunków zatrudnienia, dotychczas stosujących proporcjonalne obliczanie wymiaru składki.
Dla pracowników oznacza to realne obniżenie uposażenia, a dla pracodawców z segmentów rynku z trudnym dostępem do pracownika może to oznaczać konieczność rekompensowania strat po stronie pracowników.
Drugim kluczowym pomysłem rządu na uszczuplanie dochodów przedsiębiorstw jest zawarty w projekcie ustawy sposób obliczania wysokości zaliczek na składkę zdrowotną. Będzie ona kalkulowana w taki sam sposób jak zaliczka na PIT, a więc od podstawy opodatkowania, którą jest dochód. Składka zdrowotna od 2022 roku staje się zatem kolejnym, dotkliwym podatkiem którego wysokość nie będzie ryczałtowa, czy tym bardziej uzależniona od korzystania z usług publicznej służby zdrowia. Polski Ład zakłada wyłącznie pobieranie składki od każdej wypracowanej złotówki przez przedsiębiorców, pracowników i inne osoby osiągające dochody.
Przedsiębiorcy rozliczający swoje dochody ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych również będą musieli liczyć się ze wzrostem obciążeń. Polski Ład zakłada, że w ich przypadku podstawą do naliczenia składki będzie przychód pomniejszony o składki na ubezpieczenia społeczne, zaś stawka będzie wynosić aż 1/3 wartości stosowanego przez nich dla danego rodzaju dochodów ryczałtu, np. dla działalności objętych stawką 20% ryczałtu, składka zdrowotna będzie stanowić 6,67% podstawy wymiaru.
Objęcie członków zarządu obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym
Polski Ład zakłada, że do katalogu osób podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu zaliczone zostaną „osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie”.
Proponowana zmiana skutkować będzie objęciem m. in. członków zarządu, którzy otrzymują wynagrodzenie za pełnienie swojej funkcji jedynie na podstawie uchwały odpowiedniego organu obowiązkową składką zdrowotną.
Oznacza to, że członkowie zarządu wynagradzani na podstawie uchwał dalej nie podlegaliby obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, natomiast zostaliby zobowiązani do odprowadzania 9% składki zdrowotnej, której podstawą wymiaru będzie wysokość wynagrodzenia pobieranego z tytułu powołania.
Zmiana potencjalnie dotknąć może także inne osoby pełniące funkcje na mocy aktu powołania, np. prokurentów.
Polski Ład to wyższe opodatkowanie dochodów z nieruchomości
Projektowane zmiany przewidują, że od 1 stycznia 2022 r. nastąpi wyłączenie z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych. Zdaniem Ministerstwa Finansów brak jest podstaw do przyznawania preferencji podatkowych w stosunku do budynków i lokali mieszkalnych zważywszy na fakt wzrostu ich wartości. Wprowadzenie zmian zrówna sytuację lokali mieszkalnych z gruntami i prawami wieczystego użytkowania gruntów, które również nie podlegają amortyzacji.
Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu zwróciło uwagę, że dzięki podatkowej amortyzacji wynajmowanych mieszkań, szczególnie z rynku wtórnego, dochody z tego tytułu są bardzo często nieopodatkowane.
Zmiana bez wątpienia odbije się znacząco na rynku wynajmu mieszkań i w największym stopniu uderzy w przedsiębiorców zajmujących się profesjonalnym najmem lokali mieszkalnych.
Istotną zmianą z punktu widzenia właścicieli mieszkań jest także przymus opodatkowania najmu prywatnego ryczałtem. Od 2022 r. najem prywatny (tj. dokonywany poza działalnością gospodarczą) nie będzie mógł być już rozliczany na zasadach ogólnych (tj. według skali podatkowej). Jego rozliczanie będzie możliwe wyłącznie na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Projekt ustawy zakłada ujednolicenie zasad opodatkowania przychodów z tytułu najmu, dzierżawy i umów o podobnym charakterze, które mają być opodatkowane wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w stawce 8,5% dla przychodów do 100 000 złotych oraz 12,5% stawką dla nadwyżki ponad tę kwotę. Zmiany w zakresie opodatkowania zbycia składników majątku oraz zmiany w zakresie amortyzacji składników majątku
Polski Ład zakłada uniemożliwienie preferencyjnych zasad wykupu i sprzedaży składników wykupionych z leasingu operacyjnego. Zgodnie ze zmianami, sprzedaż wykupionych z leasingu operacyjnego do majątku prywatnego środków trwałych (np. samochodów), o ile nastąpi w przeciągu 6 lat od wycofania ich z działalności gospodarczej, będzie generowała przychód z działalności gospodarczej.
Jednocześnie Ministerstwo Finansów chce dokonać niekorzystnych zmian w określaniu wartości początkowej składników majątku, które są wnoszone do spółki, a które były użytkowane przed tym wniesieniem. Obecne brzmienie ustawy o PIT wskazuje, że dla celów amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, za wartość początkową przyjmuje się m.in. cenę zakupu.
Zakładana zmiana przewiduje, że w sytuacji wprowadzenia do działalności gospodarczej składnika majątku, który uprzednio był wykorzystywany przez osobę fizyczną do celów prywatnych, jego wartość początkowa była równa jego cenie zakupu lub wartości rynkowej, jeżeli jest ona niższa od ceny zakupu.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu, celem tej zmiany jest doprowadzenie do sytuacji, kiedy wprowadzany do działalności składnik majątku jest amortyzowany od jego realnej wartości.
Polski Ład a zmiany dotyczące spółek osobowych
Projekt ustawy zakłada zmiany w zasadach opodatkowania wybranych zdarzeń z udziałem spółek osobowych.
W przypadku otrzymania środków pieniężnych ze zmniejszenia udziału kapitałowego przez wspólnika – przychody takie będą pomniejszane o przypadające na nie „zatrzymane zyski” w spółce niebędącej osobą prawną (które już były opodatkowane u wspólnika podatkiem dochodowym) i pomniejszane o przypadające na nie koszty uzyskania przychodu stanowiące wydatki na nabycie udziałów w spółce osobowej. Przychód taki opodatkowany będzie tak jak inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
W przypadku otrzymania składników majątku ze zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną w innej postaci niż udziały, akcje, papiery wartościowe, tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych oraz pochodne instrumenty finansowe oraz składniki majątku z wyniku otrzymania, których Polska traci prawo do ich opodatkowania w przypadku ich zbycia, przychody nie będą podlegały opodatkowaniu w momencie otrzymania takich składników majątku. Natomiast w przypadku ich zbycia przed upływem 6 lat, opodatkowaniu podlegał będzie dochód pomniejszony o wydatki na nabycie tego składnika majątku przez spółkę lub wspólnika. Dochód taki opodatkowany będzie tak jak inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
W przypadku otrzymania przez wspólnika spółki osobowej udziałów (akcji), papierów wartościowych, tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych oraz pochodnych instrumentów finansowych na skutek likwidacji spółki niebędącej podatnikiem CIT, jeżeli dochód z odpłatnego zbycia podlega opodatkowaniu w Polsce, przychód taki nie będzie podlegał opodatkowaniu w momencie otrzymania tych składników majątku.
Natomiast w przypadku ich zbycia (niezależnie od czasu ich posiadania przez wspólnika) przychód taki zaliczany będzie do źródła „kapitały pieniężne” i opodatkowaniu podlegał będzie dochód stanowiący nadwyżkę przychodu nad wydatkami na nabycie lub objęcie takich składników majątku poniesionymi przez spółkę lub wspólnika.
Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego
każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.
Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności.
