Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o. o. jest procesem, którym na pewnym etapie rozwoju działalności interesuje się spore grono przedsiębiorców. Coraz większy obrót, zwiększające się zatrudnienie, kolejne kredyty inwestycyjne, większe ryzyko biznesowe, to tylko niektóre z czynników, które skłaniają przedsiębiorców do podjęcia kroków, których celem jest ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania związane z biznesem oraz oddzielenie majątku prywatnego od majątku związanego z działalnością gospodarczą. Jednym z rozwiązań, które pozwala wdrożyć bezpieczną formę działalności gospodarczej w miejsce dotychczasowej formy jednoosobowej działalności jest właśnie przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o. o.
Jak przekształcić jednoosobową działalność gospodarczą w spółkę z o. o.?
Sposobów na przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o. o. jest kilka. Każdy z nich niesie za sobą inne skutki, zarówno w sferze podatkowej, jak i cywilnej. Do sposobów tych należą m. in.:
- przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o. o. na podstawie 551 §5 Kodeksu spółek handlowych (przekształcenie wraz z sukcesją wszelkich praw i obowiązków – sukcesja uniwersalna),
- założenie nowej ,,czystej’’ spółki z o. o. i wniesienie do niej wkładu niepieniężnego (aportu) w postaci przedsiębiorstwa jednoosobowej działalności gospodarczej (sukcesja syngularna),
- stopniowe ,,wygaszanie’’ jednoosobowej działalności gospodarczej i przenoszenie jej aktywności gospodarczej do nowej spółki z o. o.
Najprostszym sposobem przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o. o., zapewniającym płynną zmianę formy działalności, jest przekształcenie na podstawie art. 551 §5 Kodeksu spółek handlowych. W ramach tego procesu dochodzi do sukcesji uniwersalnej, co oznacza, że powstałej w wyniku przekształcenia spółce z o. o. przysługują wszystkie prawa i obowiązki jakie przysługiwały dotychczas przekształcanemu przedsiębiorcy. Dzięki temu nie zachodzi konieczność dokonywania cesji kluczowych umów związanych z działalnością gospodarczą i uzyskiwania niezbędnych zgód kontrahentów na przeniesienie praw i obowiązków na nowy podmiot, czy też uzyskiwania koncesji, licencji bądź zezwoleń. Taka konieczność zajdzie z kolei w przypadku założenia nowej spółki i wniesienia do niej aportu w postaci przedsiębiorstwa, czy też w sytuacji stopniowego wygaszania jednoosobowej działalności i przenoszenia jej aktywności na poziom nowej spółki z o. o.
Nie oznacza to jednak, że przekształcenie w trybie art. 551 §5 Kodeksu spółek handlowych będzie zawsze najkorzystniejszym rozwiązaniem. Niejednokrotnie wdrożenie innego schematu przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o. o. może być uzasadnione ze względów biznesowych, sukcesyjnych, czy też związanych z planowaniem majątkowym. Z tego względu w każdym przypadku wymagana jest analiza specyfiki biznesu i oczekiwań przedsiębiorcy.
Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o. o. w trybie art. 551 § 5 Kodeksu spółek handlowych
Zgodnie z art. 551 § 5 Kodeksu spółek handlowych:
,,przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212) – (przedsiębiorca przekształcany) może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę przekształconą) (przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową).’’
Sam proces przekształcenia wymaga przeprowadzenia kilku czynności, tj.:
- sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;
- złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
- powołania członków organów spółki przekształconej;
- zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;
- dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
W praktyce powyższe czynności można przełożyć na trzy etapy, określane w literaturze i praktyce jako faza menadżerska, właścicielska i rejestrowa.
Etap I – faza menadżerska
W ramach tej fazy przedsiębiorca planujący przekształcenie przygotowuje plan przekształcenia wraz z załącznikami:
- projektem oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
- projektem aktu założycielskiego (statutu);
- wyceną składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego;
- sprawozdaniem finansowym sporządzone dla celów przekształcenia na na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
W planie przekształcenia należy ująć co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
Przygotowany plan przekształcenia poddawany jest następnie badaniu przez biegłego rewidenta. W tym celu należy złożyć wniosek o wyznaczenie biegłego rewidenta w celu zbadania planu przekształcenia do właściwego sądu rejestrowego. Do wniosku załączany jest plan przekształcenia wraz z załącznikami, które przekazywane są następnie biegłemu w celu wykonania badania.
W praktyce proces badania ma istotne znaczenie nie tylko dla samego procesu przekształcenia, ale także dla bieżącej działalności gospodarczej. Pozwala on bowiem wychwycić wszelkie nieprawidłowości w ramach księgowania, co pozwala z kolei usunąć wszelkie błędy w tym zakresie. Właściwie koordynowany proces przekształcenia kończyć się będzie co do zasady opinią o poprawności i rzetelności planu połączenia. Wynika to z tego, iż możliwym jest wnioskowanie o wyznaczenie konkretnego biegłego, z którym współpraca nawiązywana jest już na etapie poprzedzającym złożenie wniosku o jego wyznaczenie. Dzięki temu możliwym jest zagwarantowanie zarówno poprawności danych bilansowych, jak i szybkości procedowania w ramach procesu wydania opinii.
Po uzyskaniu opinii biegłego możliwym jest przystąpienie do kolejnego etapu, czyli fazy właścicielskiej.
Etap II – faza właścicielska
Etap ten zasadniczo wiąże się z ostatnim etapem przekształcenia i wymaga podpisania oświadczenia o przekształceniu oraz aktu założycielskiego spółki z o. o. Oba te dokumenty stanowią załącznik do planu przekształcenia, wobec czego na tym etapie nie jest wymagane sporządzanie dodatkowej dokumentacji. Obligatoryjna forma dla oświadczenia o przekształceniu, jak i aktu założycielskiego to forma aktu notarialnego. Po ich podpisaniu można przeprowadzić finalizację całego procesu w ramach ostatniej fazy – fazy rejestrowej.
Etap III – faza rejestrowa
Cały proces czynności zamyka złożenie wniosku o wpis spółki z o. o. powstałej z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Z chwilą wpisu spółki do rejestru przedsiębiorca przekształcany staje się spółką z o. o. Postępowanie rejestrowe kończące się postanowieniem o wpisie spółki do rejestru zamyka więc ostatecznie cały proces przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o. o.
Należy jednak pamiętać o dodatkowych czynnościach związanych z procesem przekształcenia. Należy do nich m. in. aktualizacja danych w odpowiednich urzędach bądź prowadzonych rejestrach. Istotnym pozostaje także wykazywanie prawidłowych danych w wystawianych fakturach. Od dnia wpisu spółki z o. o. do rejestru to jej przysługują wszystkie prawa i obowiązki i to ona występuje w obrocie w miejscu dotychczasowego przedsiębiorcy, wobec czego to jej dane należy wykazywać w wystawianych przez nią fakturach, jak i otrzymywanych fakturach, wystawionych już po dacie przekształcenia. W tym celu warto zadbać chociażby o należyte poinformowanie kontrahentów o fakcie przekształcenia.
Przedsiębiorcy przekształcający jednoosobową działalność w spółkę z o. o. powinni także pamiętać o tym, że w związku z przekształceniem dochodzi do zmiany NIP. To pozostaje szczególnie istotne dla przedsiębiorców prowadzących sprzedaż z wykorzystaniem kas fiskalnych, w których pamięci pozostaje zapisany dotychczasowy numer NIP przekształcanego przedsiębiorcy. Należy w takiej sytuacji zakupić nowe kasy fiskalne, bądź wymienić moduł dotychczasowych.
Dlaczego warto przekształcić jednoosobową działalność gospodarczą w sp. z o. o.?
Jednoosobowa działalność gospodarcza, najchętniej wybierana przez rozpoczynających biznes przedsiębiorców, na pewnym etapie rozwoju biznesu nie spełnia oczekiwań jakie wiążą się z prowadzeniem bardziej złożonego biznesu. Do najważniejszych korzyści związanych z prowadzeniem biznesu w formie spółki z o. o. zaliczyć można:
1. Ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania związane z działalnością
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością udziałowcy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki. W przypadku przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z o. o., przedsiębiorca jednoosobowy staje się 100% udziałowcem spółki z o. o. Najczęściej obejmuje też funkcję członka zarządu. W takim przypadku co prawda może ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki jako zarząd, chyba, że podejmie kroki, które pozwolą wyłączyć jego odpowiedzialność (m. in. zgłosi wniosek o ogłoszenie upadłości w odpowiednim terminie).
2. Oddzielenie majątku osobistego od majątku firmowego
Spółka z o. o. stanowi odrębny od wspólników podmiot posiadający osobowość prawną. Oznacza to, że posiada własny majątek, z którego prowadzona jest ewentualna egzekucja w przypadku niewypłacalności. W takim przypadku wierzyciele mogą prowadzić więc egzekucję wyłącznie z majątku spółki z o. o., bez możliwości skierowania egzekucji w stronę majątku jej wspólników. Dzięki temu oddzielony majątek prywatny nie jest zagrożony ewentualną egzekucją. W przypadku jednoosobowej działalności, egzekucji może podlegać z kolei zarówno majątek firmowy, jak i majątek prywatny, co rysuje tę formę działalności jako zdecydowanie najmniej korzystną pod kątem bezpieczeństwa majątkowego.
3. Możliwość przystąpienia do biznesu dodatkowych wspólników/inwestorów
Z uwagi na fakt, że spółka z o. o. posiada kapitał zakładowy dzielący się na udziały, możliwym jest przystąpienie do spółki dodatkowych wspólników bądź inwestorów. Dzięki temu spółka z o. o. daje znacznie większe możliwości pozyskania kapitału na potrzeby inwestycji ze strony potencjalnych inwestorów.
4. Łatwiejsza sprzedaż biznesu
W przypadku zamiaru sprzedaży biznesu, transakcja jego zbycia odbywać się może na zasadzie transakcji ,,share deal’’, czyli sprzedaży udziałów. Tego typu transakcja pozwala nabywcy na przejęcie kontroli nad biznesem bez konieczności przeprowadzania procesu sprzedaży przedsiębiorstwa, który jest procesem znacznie bardziej kosztownym, jak i czasochłonnym. Spora część jednoosobowych działalności podlega przekształceniu właśnie ze względu na zamiar zbycia biznesu.
5. Forma dostosowana w większym stopniu do sukcesji biznesu
Osobowość prawna spółki ułatwia kontynuowanie biznesu przez spadkobierców. W przypadku śmierci przedsiębiorcy kontynuacja działalności jest utrudniona i wymaga podjęcia wielu działań. W niektórych skrajnych przypadkach może być wręcz niemożliwa. W przypadku spółki z o. o., śmierć wspólnika wiązać się będzie co do zasady ze spadkobraniem udziałów, który to proces w istotniejszy sposób nie wpływa na bieżącą działalność gospodarczą spółki, o ile posiada ona funkcjonujący zarząd.
6. Wiarygodność biznesowa
W niektórych przypadkach forma spółki z o. o. może być bardziej wiarygodna w oczach potencjalnych partnerów biznesowych, czy też instytucji kredytowych.
7. Możliwość przekształcenia w spółkę osobową (np. komandytową bądź jawną)
W przypadku, gdy biznes w formie spółki z o. o. wiązać się będzie z nadmiernym opodatkowaniem, możliwym jest przekształcenie spółki z o. o. w spółkę osobową, co pozwoli zmniejszyć ciężar obciążeń publicznych. W takim przypadku przeprowadza się kolejne przekształcenie, chociażby w spółkę komandytową z komplementariuszem w postaci spółki z o. o. Proces ten pozwoli również zachować ograniczoną odpowiedzialność majątkową wspólnika, jednocześnie gwarantując korzystne zasady opodatkowania. Przepisy nie pozwalają niestety przekształcić jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę osobową, stąd konieczne są w takim przypadku dwa przekształcenia.
Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o. o. – firma bez ZUS i z 9% podatkiem CIT
Spółka z o. o. interesuje coraz większe grono przedsiębiorców także ze względu na możliwość uniknięcia obowiązku zapłaty ZUS. W 2020 r. składka ZUS zbliży się do poziomu 1500 zł, a w latach kolejnych zapewne będzie w dalszym ciągu wzrastać.
W przypadku spółki z o. o. możliwym jest uniknięcie konieczności zapłaty ZUS, o ile spółka z o. o. nie będzie spółką jednoosobową (posiadającą jedynego wspólnika). Wystarczy więc w takim przypadku przyjąć do spółki nowego wspólnika, bądź przekazać udziały sukcesorom, aby uniknąć obowiązku odprowadzania składek. Więcej o firmie bez ZUS przeczytasz w tym wpisie.
Forma spółki z o. o. może być także korzystna ze względu na fakt wprowadzenia preferencyjnej stawki CIT dla małych podatników. Kształtuje się ona obecnie na poziomie 9% i stanowi istotną zachętę dla osób planujących biznes i chcących uniknąć obowiązku zapłaty ZUS. Należy jednak pamiętać, że zysk spółki z o. o. opodatkowany jest w sensie ekonomicznym dwukrotnie:
- w pierwszej kolejności podatkiem CIT – 9% lub 19%,
- w drugiej kolejności na etapie wypłaty dywidendy podatkiem PIT w zryczałtowanej stawce 19%.
Mniej korzystne opodatkowanie zdają się jednak rekompensować korzyści związane ze spółką z o. o. (w tym w szczególności ograniczona odpowiedzialność). W przypadku zaś, gdy obciążenia podatkowe okażą się nadmierne możliwe jest zawsze przekształcenie spółki z o. o. w spółkę osobową (np. komandytową).
Potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie? Skorzystaj z formularza kontaktowego
każdej chwili będziesz mógł zrezygnować z otrzymywania newslettera.
Twoje dane osobowe pozyskane w efekcie skorzystania z formularza kontaktowego będą przetwarzane na zasadach określonych w polityce prywatności.
